31 January 2018
Samenvatting resultaten onderzoek naar ervaringen met de media en relatie met gezondheid
Bericht namens Tilburg University
Veel nabestaanden van de ramp met de MH17 hebben last van berichten in de media over de ramp. Bijna 50% meldt dat de berichten hen zeer verdrietig maken. Nog geen 10% geeft aan dat de berichten hen helpen bij het verwerken van het verlies van hun dierbaren. Slechts 5% vertelt dat de berichten hen niets doen. Vooral nabestaanden met zeer ernstige depressieve klachten, functionele problemen en zeer geringe zelfredzaamheid, hebben in ernstige mate last van alle berichten.
Dit zijn de belangrijkste uitkomsten van een nieuw onderzoek onder nabestaanden van de ramp met de MH17. Zoals u wellicht weet, dit onderzoek is uitgevoerd door Tilburg University, het NIVEL en de Universiteit van Groningen. Aan het onderzoek namen in totaal152 Nederlandse nabestaanden deel: volwassenen die één of meer dierbaren hebben verloren door de ramp. Zij hebben circa 1 jaar na de ramp een uitgebreide vragenlijst over hun ervaringen en gezondheid ingevuld. Deze studie maakt deel uit van een groter onderzoek onder de nabestaanden, gefinancierd door het Fonds Slachtofferhulp.
Uit het onderzoek blijkt dat circa 1 jaar na de ramp vier verschillende groepen kunnen worden onderscheiden op basis van de ernst van depressieve klachten, functionele problemen en zelfredzaamheid. De eerste groep (7%) bestaat uit nabestaanden die kampen met zeer ernstige depressieve klachten, met zeer ernstige functionele problemen en met een zeer geringe zelfredzaamheid. De tweede groep (27%) bestaat uit nabestaanden met depressieve klachten, met functionele problemen en met een zeer geringe zelfredzaamheid. Bij de derde (30%) en vierde groep (35%) zijn de klachten en problemen relatief bescheiden. De eerste groep heeft het meeste last van mediaberichten, ofschoon de grote meerderheid van nabestaanden uit de andere groepen ook van mening zijn dat de berichten hen niet hielpen.
De resultaten werpen de belangrijke vraag op nabestaanden van toekomstige rampen er goed aan doen mediagebruik te verminderen, vooral bij rampen zoals de MH17 waar heel veel media-aandacht voor is. Doen zij er goed aan berichten in de kranten minder te lezen, beelden en reportages in journaals vaker te negeren? De resultaten lijken te suggereren van wel. Toekomstig onderzoek moet daar verder inzicht in geven, om nabestaanden goed onderbouwd advies te kunnen geven.
Als het volledige onderzoek naar de hulpverlening na de MH17-ramp is afgerond en alle ‘lessen voor de toekomst’ in kaart zijn gebracht, zal Fonds Slachtofferhulp zich sterk maken voor verbeteringen met het oog op eventuele toekomstige rampen. Zoals uit dit deelonderzoek blijkt, spelen media een aanzienlijke rol in het verwerkingsproces. Om die reden is Fonds Slachtofferhulp voornemens ook met hen in gesprek te gaan om (toekomstige) journalisten bewust te maken van de impact van media-aandacht op slachtoffers en nabestaanden na een ramp.
De onderzoekers zijn de deelnemers bijzonder erkentelijk voor hun bereidheid deel te nemen aan het onderzoek. Slachtofferhulp Nederland danken de onderzoekers van harte voor hun inzet en medewerking om dit onderzoek te realiseren.
Het onderzoek is recentelijk online gepubliceerd in Scandinavian Journal of Psychology1. Het onderzoek is als bijlage toegevoegd.
Voor vragen over het onderzoek kunt u contact opnemen met dr. Peter van der Velden. Tilburg University (06-51851494)